O Pazo de Baldomir ten a súa orixe no período que abarca o final do século XVII e principios do século XVIII, cando foi construído por Diego Antonio de Ribeira Taybo y Fernández Varela, quen nese momento era o rexedor perpetuo da casa de Baldomir. O inmoble pasou de xeración en xeración dentro desta familia durante varios séculos. Con todo, a finais da década de 1970, nun estado de deterioro evidente e cun mantemento deficiente, o Pazo foi vendido a un particular.
O Pazo é de estilo barroco e está situado nun predio que algunha vez albergou un vasto patrimonio agrícola, aínda que na actualidade só unha pequena parte do terreo está delimitada por un muro de contención. O predio conta con notables especies arbóreas, incluíndo un impoñente teixo de grande tamaño.
A estrutura do Pazo é rectangular e consta dun só corpo con dous pavillóns aos lados. Un destes pavillóns alberga unha capela. O edificio ten dous niveis: planta baixa e primeiro piso. Os muros están construídos cunha combinación de cantería enfuscada e perpiaño nos encontros e aberturas. Na fachada traseira, hai unha ampla escaleira de pedra que descende ao xardín, salvando o desnivel entre o edificio e o xardín. Ademais, nos muros do edificio pódense apreciar escudos de armas das familias Ribeira, Taybo, Leis, Soutomaior, entre outros.
O tellado orixinal tiña unha estrutura a catro augas e estaba cuberto de tellas, con características mansardas e unha cheminea que sobresaía do tellado.
Referencias bibliográficas:
Martínez Barbeito, C. (1986). Torres, Pazos y Linajes de la Provincia de la Coruña. A Coruña: Deputación Prov. De la Coruña e Editorial Everest.
Enlaces web:
http://www.planeamentourbanistico.xunta.es/siotuga/documentos/urbanismo/BERGONDO/documents/1042CA071.PDF
Coordenadas:
