O Castro dos Fornos, situado na parroquia de San Xoán de Lubre (Bergondo), é un asentamento fortificado da Idade do Ferro con forma ovalada (150 x 130 m) e 1,5 hectáreas de superficie. O recinto principal, circular (110 m de diámetro), estaba protexido por parapetos e foxos, dos que se conservan restos notables no norte e oeste, incluíndo tres parapetos defensivos e dous foxos de ata 3 m de altura. Porén, a construción de vivendas no interior do xacemento provocou danos irreversibles, especialmente no leste e sur. A pesar da presión urbanística, o castro aínda conserva elementos clave do seu pasado castrexo, como a posible entrada orixinal no norte e as estruturas defensivas occidentais

Localización e Morfoloxía

O Castro dos Fornos atópase a 65 metros de altitude, nunha posición estratéxica sobre a ría de Betanzos. A súa planta ovalada e o sistema defensivo multicapa (parapetos e foxos) son características típicas da cultura castrexa galega, similares a outros xacementos da comarca como o de Bergondiño ou Rebodero6.

Estruturas defensivas:

• Norte: Conserva restos do parapeto principal e unha posible entrada orixinal.
• Oeste: Presenta tres parapetos consecutivos con dous foxos intercalados, alcanzando 3 m de altura no punto máis alto.
• Leste e sur: Áreas máis danadas pola construción de vivendas e movementos de terra